В этот день Центральная библиотека имени Максима Горецкого и Горецкий районный историко-этнографический музей организовали тематический час «Через книгу к духовности».

На мероприятии присутствовали священнослужители, учащиеся средней школы № 2 г. Горки, студенты академии, ветераны труда, члены народного литературного объединения «Роднае слова».

Ведущая мероприятия, исполняющая обязанности директора ГУК «Горецкая районная библиотечная сеть» Елена Морозова рассказала об истории праздника и представила выставку литературы, подготовленную Центральной библиотекой. В экспозицию вошли значимые издания в истории становления православной книги.

Известно, что первые славянские книги были рукописными. Создавали их в тиши святых обителей монахи. Примером этому является факсимильное издание «Житие преподобной Евфросинии Полоцкой». Экспонировалась также точная копия рукописной книги «Слуцкое Евангелие», датированной 1582 годом и представляющей собой Четвероевангелие, собственноручно переписанное слуцким князем Юрием Олельковичем. В основу издания «Туровская рапсодия» легли исследования учёных, мифы, предания и легенды о святой туровской земле, подтверждающие написание «Туровского Евангелия» ХI столетия, самого древнего на Беларуси памятника славянской православной письменности.

Представлено также 20-томное факсимильное издание «Книжное наследие Франциска Скорины» – полное собрание книг, напечатанных просветителем в Праге (1517−1519) и Вильно (1522−1525). Среди этих книг и «Псалтырь» 1517 года издания в переводе на старобелорусский язык, который стал первым изданием в истории национального и восточнославянского книгопечатания.

Центральное место на литературной выставке отведено дореволюционным изданиям православных книг «Октоих», «Требник», «Псалтирь», «Служебник». Это богослужебные книги 1896 и 1911 годов, переданные в дар музею протоиереем Сергием Мосуром в 2018 году.

На выставке можно было увидеть и книги об известных и почитаемых Православной Церковью святых: Николае Чудотворце, Иоанне Кронштадском, Сергии Радонежском, Петре и Февронии Муромских, Ефреме Сирине, Матроне Московской и др.

Наряду с изданиями о православии были представлены книги и горецких авторов.

Руководитель народного литературного объединения «Роднае слова» Людмила Дерюжкова познакомила присутствующих с произведениями духовной тематики горецких поэтов Нины Ковалёвой, Александра Клочкова и Сергея Лоцманова.

С напутственным словом к аудитории обратились настоятель храма в честь иконы Божией Матери «Спорительница хлебов» иерей Никита Хроменков (г. Горки) и настоятель храма Святой Живоначальной Троицы агрогородка Рясно Дрибинского района иерей Геннадий Мартынов.

Иерей Никита Хроменков рассказал о Библии, кем и когда она создавалась, из каких книг состоит и какое значение имеет в жизни каждого человека. «Эта Книга Жизни, Жизни вечной, которая никогда не закончится. Книга, которая содержит ответы на все вопросы нашего земного бытия и перспективы будущей вечной жизни», – подчеркнул священник.

Иерей Геннадий Мартынов в своём выступлении акцент сделал на современной православной литературе: «Духовная литература сегодня – это, безусловно, большое количество фундаментальных источников получения знаний и представлений о самых разных понятиях. Это было и остаётся твёрдой и верной пищей для ума и духа. В последнее время появились новые авторы: Наталья Сухинина, Мария Сараджишвили, Олеся Николаева, пишущие священники Александр Торик, Мелхиседек Артюхин, Тихон Шевкунов и многие другие.

Цель их творчества – проповедь о Христе современникам на простом и доступном для всех языке. Авторы даже не столько дают знания, сколько делятся мыслями о своих поисках Веры, встречах и общении с людьми Церкви, жизни по Евангелию и т. д. У всех разные форматы, язык, жанровая направленность. Словом, традиции, заложенные в свое время Николаем Гоголем, Лидией Чарской, Фёдором Достоевским и другими нашими писателями и поэтами, не просто живут, но и очень активно и правильно развиваются. Жаждущий напиться живой воды всегда может найти «удобный и привлекательный» для себя источник».

Иерей Геннадий Мартынов передал в дар Центральной районной библиотеке имени Максима Горецкого книги Серафима Катышева «Петушки обетованные», Олеси Николаевой «Небесный огонь» и Андрея Ткачева «Страна чудес».

Член Союза писателей Беларуси Наталья Никончук в своём выступлении отметила, что «Слово превращает человека из неверующего в верующего. И не важно, услышим мы это Слово в церкви на богослужении или оно поселится в наших душах после прочтения Библии и других православных книг. В Святом Писании сказано: «Итак, вера – от слышания, а слышание – от слова Божия» (Рим. 10:17). Писательница призвала присутствующих читать духовную литературу. Она прочитала свои стихи, посвящённые Богу: «Вось ужо і ліпы адцвілі…», «Хрыстос, я адчуваю твае раны…», «Малітва».

Ветеран педагогического труда Валентина Копач отметила роль русской православной литературы в становлении человека как личности. В своём выступлении Валентина Павловна остановилась на творчестве русских писателей Леонида Андреева, Ивана Шмелёва, Василия Белова, Валентина Распутина, Ивана Бунина. Также она прочла стихотворение Иннокентия Анненского «Среди миров» и подчеркнула потребность чтения в духовном развитии и становлении человека.

Ветеран труда, известная горецкая солистка Надежда Курбасова обратилась к аудитории со словами: «Святая Русь является Вселенским оплотом православия, без которого может рухнуть весь мир. Особенно сегодня идёт борьба за душу человека, а вся православная литература содержит в себе назидание и утешение для спасения человеческой души».Свои стихотворения на духовную тематику прочитали также поэты Александр Веденеев и Валентина Мажугина.

Свои стихотворения на духовную тематику прочитали также поэты Александр Веденеев и Валентина Мажугина.

Это мероприятие стало хорошим уроком духовно-нравственного воспитания современной молодёжи.

Библиотеки ГУК «Горецкая районная библиотечная сеть» не остались в стороне и также поздравили милых дам с праздником, предлагая познакомиться с красочными книжными выставками, инсталляциями и тематическими полками: «Мы славим женщину», «Праздник самых милых дам: бабушек, сестренок, мам», «Её Величество Женщина», «Все цветы и улыбки – маме», «Пусть всегда будет мама», «Мама, мамочка, ты одна такая – любимая и родная», «Романтические истории для юных дам», «Есть что-то в ней, что красоты прекрасней», «Мама милая моя», «О той, кто дарует нам жизнь и тепло».

На выставках можно найти информацию об истории возникновения праздника, о великих женщинах разных эпох. Здесь и поэтические сборники, и изречения знаменитых людей, а также произведения представителей современной и классической прозы, пишущих для женщин и о женщинах. Для малышей и школьников – информация с подборкой стихов, песен о мамах. Интересные идеи по созданию оригинальных подарков, художественных изделий и открыток ручной работы.

Накануне 8 марта библиотекари сети подготовили и провели праздничные мероприятия. «Позвольте Вами восхищаться» – так называлась концертная программа для жителей агрогородка Овсянка, подготовленная библиотекарем совместно с СДК. Отметили то, что это праздник прославляющий женщину-мать, хранительницу домашнего очага, женщину-труженицу. Прозвучали песни о весне, любви, женщине и красоте. Несмотря на холодную погоду, каждый участник вечера унес в душе частичку тепла и нежности.

В филиале «Рудковщинская сельская библиотека-клуб» состоялся концерт «Весенние улыбки». Работники библиотеки преподнесли женщинам необычный весенний букет, который состоял из песен, стихов и слов поздравлений. В исполнении гостей праздника прозвучали музыкальные поздравления для всех присутствующих, которые с большим удовольствием слушали и подпевали.

Библиотекарь филиала «Горская сельская объединенная библиотека» провела для юных посетителей час общения «Спасибо тебе, родная». Ребята с удовольствием мастерили открытки для своих мам и бабушек, а также библиотека наполнилась волшебными звуками стихов и песен, посвященных прекрасным женщинам.

Библиотекарь филиала «Каменская сельская объединенная библиотека» подготовила для своих читателей викторину «Сказочные мамы». Дети вспоминали сказки и мультфильмы, в которых главный персонаж – это мама. С удовольствием и интересом отгадывали загадки о маминых помощниках. Для ребят были подготовлены различные вопросы и задания, связанные с мамами-героями литературных произведений. Ребята выучили и рассказали стихи о маме, а в конце мероприятия приступили к раскраскам мам из сказок.

Нашим дорогим женщинам мы желаем безмерной любви, радостных искорок в глазах, цветения и лучезарных улыбок каждый день. В этот чудесный женский праздник хочется пожелать только положительных эмоций, бескрайнего счастья и крепкого здоровья. Пусть невзгоды обходят стороной, а каждый день будет поводом для новой радости.

Пэўны перыяд жыццядзейнасці М. Гарэцкага звязаны менавіта з Горкамі і Беларускай сельскагаспадарчай навучальнай установай. Горкі сталі тым месцам, адкуль ён пайшоў у вялікі свет. З 1909 па 1913 год ён вучыўся ў Горацкім каморніцка-агранамічным вучылішчы. За гэты перыяд Гарэцкі не толькі атрымаў спецыяльнасць, але і далучыўся да літаратуры. У вучылішчы пад яго кіраўніцтвам было створана “таварыства аматараў беларускай літаратуры”.

Максім Гарэцкі быў адзін з першых гурткоўцаў, хто пачаў пісаць нарысы аб жыцці і сваёй вучобе ў Горках па-беларуску, адсылаючы іх у рэдакцыю “Нашай Нівы”. У 1913 годзе ў гэтай газеце было змешчана яго першае апавяданне “У лазні”. А з 1926 па 1928 год Максім Гарэцкі працаваў загадчыкам у Беларускай сельскагаспадарчай акадэміі на кафедры беларусазнаўства.

У Горках ушанавана памяць пісьменніка-класіка. Яго імем названа адна з вуліц горада. Усталявана памятная дошка на вучэбным корпусе № 4 БДСГА. У гэтым корпусе працуе музей-кабінет М. Гарэцкага. З 2015 года рэктарат акадэміі ўручае імянную стыпендыю імя М.Гарэцкага замежным студэнтам за поспехі ў вучобе і грамадскай дзейнасці.

1 лютага 1993 года Пастановай Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь Горацкай цэнтральнай бібліятэцы прысвоена імя Максіма Гарэцкага.

З таго часу пачалася крапатлівая праца па збору, захаванні і папулярызацыі жыццёвага і творчага шляху пісьменніка. 90-я гады – гэта той перыяд, калі сталі ўзнікаць забытыя імены, з’яўляцца забароненыя раней творы. У перыядычным друку шмат публікавалася артыкулаў, якія раскрывалі раней невядомыя старонкі з жыцця многіх раней “невядомых” асоб, у тым ліку і Максіма Гарэцкага.

Бібліятэкары нашай установы пачалі збіраць гэтыя матэрыялы, у выніку чаго сфарміравалася прэс-дасье “Максім Гарэцкі”, якое налічвае больш за 200 артыкулаў, а таксама фотакопіі ўласных дакументаў Гарэцкага. На сённняшні дзень гэтыя матэрыялы алічбаваныя і створана база данных “Жыццёвы і творчы шлях Максіма Гарэцкага”. Яна змяшчае біяграфічныя звесткі, алічбаваныя фотаздымкі, кнігі твораў М. Гарэцкага з фонду нашай бібліятэкі, бібліяграфію, поўныя тэксты артыкулаў з перыядычных выданняў пра М. Гарэцкага, пераведзеныя ў электронны фармат, успаміны і вершы, прысвечаныя пісьменніку.

Дзейнасць бібліятэкі па развіцці цікавасці да асобы і творчасці гэтага пісьменніка з’яўляецца адным з галоўных напрамкаў і яна вядзецца комплексна. Гэта: пошукавая дзейнасць, стварэнне фонду даведачна-бібліяграфічных матэрыялаў, папулярызацыя творчасці пісьменніка праз арганізацыю масавай работы і ўласную выдавецкую дзейнасць.

У чытальнай зале сфарміраваны фонд, які складаецца з кніг, брашур, перыёдыкі, аудыё-відэаматэрыялаў, электронных рэсурсаў. Сёння тут маюцца дзясяткі артыкулаў з часопісаў і газет, фотаздымкі пісьменніка, лісты да родных, публікацыі аб ім. Беражна захоўваюцца альбомы з фотаздымкамі і пражаданнямі ад пісьменнікаў да ўрачыстага святкавання 100-годдзя Гарэцкага (Ніла Гілевіча, Янкі Брыля, Сяргея Законнікава, Віктара Карамазава і інш.), памятны медаль да 100-годдзя з дня нараджэння і лісты ад дачкі пісьменніка Галіны Максімаўны, з якой бібліятэка раней вяла перапіску. Пазней пісьменнік Уладзімір Ягоўдзік перадаў бібліятэцы ўспаміны Яўгеніі Лобан, якая вучылася ў 1-м класе Віленскай гімназіі ў Максіма Гарэцкага.

Да 130-годдзя з дня нараджэння М. Гарэцкага ў фае бібліятэкі на першым паверсе была створана міні-музейная экспазіцыя, прысвечаная пісьменніку. Там знаходзіцца бюст Максіма Іванавіча (работа скульптара Заіра Азгура, 1975 г.), партрэт пісьменніка (мастак В. Шпартаў), фота-экспазіцыя, выставачны стэнд, дзе размешчаны бібліятэчныя выданні пра М. Гарэцкага і яго творы, а таксама два інфармацыйныя банеры “Рукапісы твораў Максіма Гарэцкага” і “Летапіс жыцця і творчасці Максіма Гарэцкага”.

Пры стварэнні гэтай экспазіцыі супрацоўнікамі была праведзена пошукавая работа па ўстанаўленні года стварэння скульптуры З. Азгурам. З гэтай мэтай быў накіраваны запыт у ДУ “Мемарыяльны музей-майстэрня З. І. Азгура”. Як вынік – быў не толькі ўстаноўлены год, але і папоўніўся фонд успамінаў пра М. Гарэцкага ўспамінамі Заіра Азгура.

Асобае месца на выставах адводзіцца шматлікім творам пісьменніка. Кніжныя выданні дапаўняюць артыкулы перыядычнага друку з цікавымі звесткамі аб жыцці Гарэцкага, як чалавека і пісьменніка, напрыклад, артыкулы “М. Гарэцкі і Л. Чарняўская. Гісторыя кахання”, “Справа № 13036”; шматлікія фотаздымкі, а таксама факсімільнае выданне газеты “Наша Ніва” (1912-1915 і 1920 гады), на старонках якой друкаваліся першыя допісы маладога М. Гарэцкага. Асаблівае месца на выставе займаюць музычныя інструменты (дудка і скрыпка), ігрой на якіх так удала валодаў творца.

Усе назапашаныя бібліятэкай матэрыялы хочацца данесці як да шырокага кола чытачоў, так і аказаць метадычную дапамогу тым, хто займаецца прапагандай творчасці пісьменніка: бібліятэкарам, настаўнікам, педагогам-арганізатарам і інш. Гэта дапамагаюць зрабіць уласна бібліятэчныя выданні як бібліяграфічныя, так і поўнатэкставыя.

Даведнік “Горацкі Гарэцкі” распавядае пра перыяд жыцця і творчасці пісьменніка ў Горках, змяшчае вершы-прысвячэнні Алеся Пісьмянкова, Лідзіі Андрэевай, Аляксандра Клачкова Максіму Гарэцкаму, выданні пра жыццё і творчасць пісьменніка, бібліяграфічнае апісанне яго кніг, якія знаходзяцца ў фондзе ЦБ.

Таксама да юбілею М. Гарэцкага распрацаваны метадычныя парады бібліятэкам сеткі “Я праўду адкрываю свету” са сцэнарнымі распрацоўкамі вуснага часопіса “Памножана будзе слава Айчыны нашай”, літаратурна-музычнай кампазіцыі “Старонкамі жыцця і творчасці Максіма Гарэцкага” і інш.

Прыемна і тое, што наша работа па прапагандзе творчасці М. Гарэцкага не застаецца незаўважанай збоку яго пляменніка – Радзіма. Кожны раз, калі ён бывае ў Горках, ён наведвае і нашу бібліятэку. Так, у 2013 годзе ў маі да нас завіталі Радзім Гарэцкі з жонкай і пісьменнік, сябар сям’і Гарэцкіх – Анатоль Бутэвіч. Адбылася вельмі цікавая гутарка з гэтымі людзьмі, разам з імі мы наведалі тое месца, дзе раней знаходзіўся дом, у якім жыў М. Гарэцкі. На развітанне Радзім Гарэцкі і Анатоль Бутэвіч падаравалі бібліятэцы шэраг уласных выданняў і выданняў Максіма Гарэцкага, на якіх яны пакінулі аўтографы з пажаданнямі поспехаў у далейшай працы па ўшанаванні і захаванні памяці выдатнага сына беларускага народа М. Гарэцкага. На падставе гэтых выданняў у чытальнай зале бібліятэкі арганізавана выстава “Тут след пакінуў я”.

Былі набыты электронныя экзэмпляры рэдкіх выданняў М. Гарэцкага з фонду Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі, якія зараз размешчаны на сайце бібліятэкі. А таксама ўвазе інтэрнэт-карыстальнікаў прапанавана віртуальная выстава кніг “Скарбы Максіма Гарэцкага” (сумесны інтэрактыўны праект з бібліятэкай УА БДСГА імя Д. Р. Новікава).

Праца цэнтральнай бібліятэкі і ўстаноў культуры па ўшанаванні памяці нашага земляка, слаўнага сына сваёй Бацькаўшчыны Максіма Гарэцкага, будзе працягвацца далей. Бо Максім Гарэцкі адносіцца да ліку тых людзей, якія не губляюцца ў часе, а, наадварот, набываюць новую існасць, пражываюць другое жыццё, натхняюць на новыя літаратурныя сюжэты. Мала, вельмі мала часу падараваў Максіму Гарэцкаму лёс, каб да канца раскрыцца, рэалізавацца як пісьменніку, мастаку. Але само кароткае жыццё М.Гарэцкага – суцэльны подзвіг. Высокі подзвіг служэння сваёй радзіме, свайму народу, сваёй маці-зямлі Беларусі.

Максім Гарэцкі быў чалавекам вельмі добрай беларускай душы, сціплым па прыродзе сваёй, не абцяжараны ні славай, ні званнямі, ні тытуламі. Увесь нядоўгі век, што быў яму адпушчаны, куды, б, у якія краі ні закідвала яго злая доля ён працаваў да самазабыцця, рабіў усё, што было ў яго сілах, дзеля свайго народа, і заўсёды дарагой і роднай Бацькаўшчыны. І з упэўненасцю можна зазначыць – Імя Максіма Гарэцкага назаўсёды ўвайшло ў гісторыю культуры нашага Горацкага краю і заняло сваё пачэснае месца.

Спачатку кіраўнік народнага літаратурнага аб’яднання «Роднае слова» Людміла Дзеружкова расказала пра горацкіх аўтараў, жыццё і творчаць якіх могуць служыць прыкладам мужнасці для падрастаючага пакалення. Вучні СШ № 1 г. Горкі пазнаёміліся з творамі ваенна-патрыятычнай тэматыкі горацкіх аўтараў: ветэрана Вялікай Айчыннай вайны Леаніда Самусенкі, вязня фашысцкіх канцлагераў Льва Васільева, членаў Саюза пісьменнікаў Беларусі Ніны Кавалёвай і Сяргея Кісялёва, а таксама паэта Сяргея Лоцманава. Прагучалі вершы «Звезда на земле», «Курган Славы», «Вокзалы», «В октябрьском лесу 41-го», «Дядя Миша» ў выкананні адзінаццацікласнікаў.

Далей выступіла член Саюза пісьменнікаў Беларусі Наталля Ніканчук. Яна расказала вучням, што абодва яе дзядулі ваявалі, адзін з іх загінуў вясной 1945-га ў Чэхаславакіі, зусім крыху не дажыўшы да перамогі; другі быў паранены ў першым баі і пасля мабілізаваны. У час яе юнацтва, адзначыла пісьменніца, яшчэ была магчымасць сустракацца з ветэранамі Вялікай Айчыннай вайны, жывымі сведкамі і ўдзельнікамі тых гераічных падзей. «Іх часта запрашалі ў школу альбо ў вясковы клуб, – успамінала яна, – ды і проста іх можна было сустрэць на вясковай вуліцы і пагутарыць».

Наталля Валянцінаўна падзялілася, якія кнігі аб былой вайне яе найбольш уразілі, якія літаратурныя героі былі ды і зараз застаюцца прыкладам мужнасці і гераізму. Асабліва ёй падабаюцца «В списках не значился», «А зори здесь тихие» Барыса Васільева, «Живые и мёртвые» Канстанціна Сіманава, «Четвёртая высота» Алены Ільіной. Некаторыя з гэтых кніг яна прынесла з сабой, каб паказаць іх вучням.

Наталля Валянцінаўна расказала аб сваім удзеле ў конкурсе перакладаў вершаў Канстанціна Сіманава на беларускую мову і прачытала свае пераклады. Прагучалі вершы «Маёр прывёз малога на лафеце» Канстанціна Сіманава, «Балада аб маці» Андрэя Дзяменцьева, «Магіла невядомага салдата» Эдуарда Асадава ў аўтарскім перакладзе на беларускую мову. Упрыгожыў мерапрыемства відэаролік «Чакай мяне, і я вярнуся…».

Надзея Курбасава, вядомая горацкая спявачка, выканаўца любімых многімі слухачамі патрыятычных і лірычных песень, таксама частая госця ў школах і студэнцкіх аўдыторыях.

Менавіта па гісторыі яе сям’і, лічыць Надзея Іванаўна, можна прасачыць гісторыю ўсёй савецкай (і не толькі) краіны. Яна – унучка рэпрэсаванага і дачка франтавіка, маці салдата, які прайшоў дзве вайны (у Карабаху і 1-ю чачэнскую), у выніку чаго атрымаў першую групу інваліднасці і ўзнагароджаны ордэнам Мужнасці.

На прыкладзе свайго жыцця яна расказала, якой была моладзь савецкіх часоў. З 14 гадоў Надзея пакінула бацькоўскі дом і пайшла ў свет. Пасля заканчэння медыцынскага вучылішча ў Віцебску ёй давялося пабываць у розных кутках Савецкага Саюза, дзе яна сумленна і самааддана служыла сваёй справе і Радзіме. Надзея Іванаўна зачытала радкі з вершаў Эдуарда Асадава і Канстанціна Фралова, якія перадаюць сапраўдныя духоўныя каштоўнасці чалавека: адказнасць, вернасць, спагадлівасць да чужой бяды, любоў да сям’і і Радзімы. Гаварыла Надзея Іванаўна і пра гераізм савецкага народа ў гады Вялікай Айчыннай вайны, і пра тое, як важна захаваць памяць аб той вайне для будучых пакаленняў. Яна пажадала моладзі больш цікавіцца гісторыяй свайго краю, вывучаць яе па дакументальных звестках. І самае галоўнае – у любых абставінах заставацца чалавекам і грамадзянінам, любіць сваю Радзіму і ўсё рабіць дзеля яе росквіту і развіцця.